ناوچه‌ی سبک

شنبه ۱۵ خرداد ۱۳۸۹

ناوچه سبک (Corvette) یک کشتی جنگی کوچک،با قابلیت مانور بالا و آتش بار سبک است.در جریان جنگ جهانی دوم به عنوان کشتی محافظتی برای کاروان‌های دریایی در آمدند.         یک ناوچه سبک (Corvette) یک کشتی جنگی کوچک، با قابلیت مانور بالا و آتشبار سبک است، از ناوچه کوچکتر و از قایق گشت ساحلی بزرگتر است. در عصر دریانوردی (Age of saile) ناوچه‌های سبک از ناوچه‌ها کوچکتر و از کرجی جنگی (Sloop-Of-War) بزرگتر بودند، بطور معمول تنها با یک طبقه توپ. تغریبا تمام نیروهای دریایی نوین از کشتیهای کوچکتر از ناوچه برای وظایف ساحلی استفاده می‌کنند، ولی تمامی آنها از واژه ناوچه سبک استفاده نمی‌کنند. در عصر دریانوردی، ناوچه‌های سبک، یکی از انواع کشتیهای جنگی کوچک بودند، آنها از لحاظ دسته بندی بسیار نزدیک به کرجی‌های جنگی بودند. نقش ناوچه‌های سبک اغلب دربرگیرنده وظایف گشت ساحلی، جنگهای کوچک، پشتیبانی ناوگانهای بزرگ و یا شرکت در عملیات نشان دادن پرچم(Show-the-flage Mission) بود. ناوگان سلطنتی از دهه ۱۶۵۰ آغاز به استفاده از کشتیهای کوچک کرد ولی بطور معلوم از آنها به عنوان کرجی جنگی نام می‌بردند تا ناوچه‌های سبک. نخستین منابع دال بر استفاده از نام ناوچه سبک به نیروی دریایی فرانسه در دهه ۱۶۷۰ برمی‌گردد که اصل واژه به احتمال قوی از همینجا بوجود آمده‌است. ناوگان سلطنتی از این لفظ استفاده نمی‌کرد تا بعد از جنگهای ناپلئون برای توصیف کشتیهای رده بندی نشده کوچک که به کرجی شباهت داشتند. بیشتر ناوچه‌های سبک و کرجی‌ها در سدهٔ ۱۷ در حدود ۴۰ تا ۶۰ فوت (۱۲ تا ۱۸ متر) طول و ۴۰ تا ۷۰ تن (۳۶ تا ۶۴ تن متریم) وزن داشتند، آنها ۴ تا ۸ توپ بر روی یک طبقه با خود حمل می‌کردند. ظرفیت و ابعاد ناوچه‌های سبک به آرامی زیاد شد تا جایی که در قرن ۱۸ طول آنها به حدود ۱۰۰ فوت (۳۰ متر) رسید و وزنشان بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ تن (۳۶۵ تا ۸۴۴ تن متریک) رسید. یکی از بزرگترین کشتیهای عصر دریانوردی کشتی آمریکایی کانستلیشن (Constellation) بود که در ۱۸۵۵ ساخته شد. کشتی ۷۶ فوت (۵۴ متر) طول داشت و ۲۴ توپ حمل می‌کرد، اندازه آن بقدری بزرگ بود که بعضی از صاحبنظران امور دریانوردی آن را یک ناوچه می‌دانند. البته از آن همچنین به عنوان کرجی جنگی نام برده شده‌است. کشتیهای عصر بخار نسبت به اجداد خود سریع‌تر و با قابلیت مانور بالاتر بودند. ناوچه‌های سبک در این دوره در کنار قایق‌های توپدار برای مأموریت‌های مستعمراتی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. استفاده از رزم‌ناو و دیگر کشتیهای بزرگ در مقابل مردم محلی در آفریقا و خاور دور که معمولا مطیع بودند غیر ضروری بود. ناوچه‌های سبک مدرن در جریان جنگ جهانی دوم به عنوان کشتی گشتی و کشتی محافظتی برای کاروان‌های دریایی در آمدند زیرا به آسانی ساخته می‌شدند. طراح بریتانیایی ویلیام رید (William Reed) کشتی کوچکی بر اساس کشتی یک ملخه شکار نهنگ کمپانی اسمیت داک (Smith Dock) طراحی کرد، طراحی بسیار ساده و استاندارد آسان ساختن محلی آن به تولید سریع آن در اسکله‌ها و کارگاههای کوچک به مقدار انبوه کمک کرد. وزیر وقت، وینستون چرچیل، که بعدها فرمانده کل شد، در استفاده از نام ناوچه سبک سهم به‌سزایی ایفا کرد اولین ناوچه‌های کلاس گل (Flower Class) بودند(کشتیهای ناوگان سلطنتی با نام انواع گلها نامگذاری می‌شدند، در ناوگان سلطنتی کانادا اسامی شهرهای کوچک را انتخاب می‌کردند). ماموریت اصلی اولین ناوچه‌های سبک در جریان جنگ جهانی دوم حفاظت از کشتیهای تجاری در آتلانتیک شمالی در راه آنها برای رساندن تدارکات از بریتانیا به اتحاد جماهیر شوروی بود. ناوچه‌های سبک گل-کلاس در اصل برای عملیاتهای محافظتی در مناطق نه چندان دور از ساحل طراحی شده بودند، و طراحی ایده آلی برای اسکورت ضد زیردیایی نبودند، طول آنها برای عملیات در اقیانوس باز بسیار کم بود، تجهیزات ضد هوایی سبکی داشتند، کمی از کشتیهای تجاری که اسکورت می‌کردند سریعتر بودند (یک مشکل بسیار بزرگ ظهور زیردریایی‌های آلمانی (به آلمانی: U Boat) بود که عملا سریعتر بودند)، با اینکه قابلیت مانور بالا داشتند و در دریا خوب عمل می‌کردند، ولی وضعیت زندگی خدمه برای سفرهای طولانی در اقیانوش واقعاً وحشتناک بود. به همین دلیل، ناوچه‌های سبک برای عملیاتهای اسکورت در ناوگان سلطنتی جای خود را به ناوچه‌ها دادند که بزرگتر، سریعتر، آتشبار بهتر و دارای دو محور (دو ملخه) بودند. به هر حال، بسیاری از کارگاه‌های ساخت کشتی امکانات ساخت کشتیها با اندازه ناوچه را نداشتند، به همین دلیل ناوچه‌های سبک قلعه-کلاس( Castle Class) که طراحی بهتری داشتند در اواخر جنگ معرفی شدند که بعضی از آنها تا میانه‌های ده ۱۹۵۰ در خدمت بودند. ناوگان سلطنتی استرالیا ۶۰ فروند ناوچه کلاس باترست (Bathurst Class) ساخت، شامل ۲۰ ناوچه سبک برای ناوگان سلطنتی انگلستان با خدمه استرالیایی، و ۴ ناوچه سبک برای ناوگان سلطنتی هندوستان. این ناوچه‌های سبک که رسما از آنها با عنوان ناوچه‌های سبک مین‌جمع‌کن استرالیایی و یا کرجی مین‌جمع‌کن توسط ناوگان سلطنتی نام برده می‌شود، نام‌های خود را از روی شهرهای استرالیا گرفته‌اند. اکثر نیروهای دریایی در قرن ۲۰ و ۲۱ به سمت شناورهای سطحی کوچکتر که قابلیت مانور بالا دارند متمایل شدند. این شناورها با وزنی بین ۵۴۰ تا ۲۷۵۰ تن (۵۵۰ تا ۲۸۰۰ تن متریک‌) و اندازه بین ۱۸۰ تا ۳۳۰ فوت (۵۵ تا ۱۰۰ متر) در طول معمولا به توپهای با کالیبر کوچک و متوسط، موشکهای سطح به سطح، موشکهای زمین به هوا، و سلاح‌های جنگ‌های زیر سطحی مجهزند. بسیاری توانایی جای دادن یک بالگرد کوچک تا متوسط را دارند. کلاس ناوچه‌های سبک حال حاضر خیلی از کشورها امروزه از ناوچه‌های سبک استفاده می‌کنند. برخی از آنها شامل، سوئد، آلمان، آفریقای جنوبی، هند، چین، اسرائیل، لهستان، ترکیه، یونان و روسیه و کشورهایی که با دریاهای کوچک هم مرز هستند، همانند دریای بالتیک، خلیج فارس تمایل بیشتری برای ساخت ناوچه‌های سبک کوچکتر با قابلیت مانور بالا را دارند. ناوچه اسپانیایی دسکیوبیترا ( Descubietra) که در حال حاضر در نیروی دریایی مراکش و مصر خدمت می‌کند در حقیقت ناوچه سبک ۱۴۰۰ تن می‌باشد. با در نظر گرفتن امکان بحث، یکی از پیشرفته ترین ناوچه‌های سبک حال حاضر دنیا ناوچه سبک ویزبی-کلاس (Visby Class)است که در خدمت نیروی دریایی سوئد است. اولین کشتی جنگی عملیاتی دنیا که بطور کامل از تکنولوژی رادار گریز استفاده می‌کند. ایالات متحده آمریکا نیز در حال توسعه کشتی جنگی ساحلی (Littoral Combat Ship) است که بسیار به ناوچه سبک شباهت دارد. (به انگلیسی: LCS)ها قرار است جایگزین ناوچه‌های سبک الیور هزارد پاری ـ کلاس ( Olive Hazard Pary Class) در نیروی دریایی آمریکا شوند. کشتی جدید آلمانی براوشویگ (به آلمانی: Brauschweig) که برای کمک به شناورهای واکنش سریع آلمان طراحی شده‌است هم به فناوری رادارگریز مجهز است و توانایی حمله از زمین را دارد. ترکیه در ژوئیه ۲۰۰۵ آغاز به ساخت اولین از ۱۲ ناوچه سبک میگلم - کلاس (Milgem Class) کرده‌است که اولین کشتی با نام هیبلیادا (Heybeliada) در سال ۲۰۱۰ وارد خدمت خواهد شد. طراحی مفهومی و شرح نوع عملیات آن بسیار به‌ها شباهت دارد. نیروی دریایی هلنیک (Hellenic) (یونان) در حال حاضر از کشتیهای سوپر ویتا ( Super-Vita) استفاده می‌کند. که وزن آنها حداکثر ۵۸۰ تن است. البته نیروی دریایی هلنیک این کشتیها را در کلاس شناورهای موشک انداز تندرو (Fast Attact missle craft) طبقه بندی می‌کند. شناور مشابه کیلیک (Kilic) قایق تندروی موشک انداز نیروی دریایی ترکیه‌است که توسط لورسن ورنت (Lurssen Werft) طراح آلمانی کشتی در کلاس ناوچه‌های سبک رده بندی شده‌است. نیروی دریایی اندونزی ناوچه‌های سبک تولید داخلی را دریافت خوهد کرد با نام ۱۰۴ ام ( M۱۰۴)، این احتمال وجود دارد که این ناوچه‌ها سبک با موشکهای سی - ۸۰۲ (C-۸۰۲) مجهز شوند که در حال حاضر بر روی قایق‌های تندروی گشتی داخلی اف پی بی - ۵۷ ( FPB-۵۷) سوار است.